Czy wszystkie banki mają jednakowe zasady udzielania kredytów?

W okresie transformacji w polskich bankach, po wprowadzeniu Prawa bankowego, konieczne stało się zweryfikowanie, a często stworzenie od początku, wewnętrznych uregulowań, w tym procedur kredytowych. W czasach gospodarki planowej, a więc jeszcze nie tak dawno, kredyty nie były przedsiębiorstwom państwowym udzielane, lecz przydzielane. Natomiast z zgodnie z Prawem bankowym – przyznanie kredytu uwarunkowane jest posiadaniem przez klienta zdolności kredytowej, przy czym prawo to już nie określa, w jaki sposób to ocenić. W związku z tym banki musiały stworzyć własne polityki kredytowe oraz procedury uwzględniające realia gospodarki rynkowej. Ich podstawowym celem było zdefiniowanie, krok po kroku, procesu oceny zdolności kredytowej i zasad podejmowania decyzji o udzieleniu kredytu, W przypadku kredytów na działalność gospodarczą należało określić szczegółowe kryteria analizy sytuacji ekonomiczno-finansowej firm. Każdy bank tworzy swoje, odrębne wewnętrzne regulacje w oparciu o przyjęty zasady zarządzania ryzykiem kredytowym. Te banki, które akceptują większe ryzyko mają bardziej liberalne rekompensują sobie to ryzyko stosowaniem oprocentowania kredytów wyższego od konkurencji.

Bank, udzielając kredytów, bierze na siebie dużą odpowiedzialność, gdyż pożyczane środki pochodzą, m.in. z depozytów złożonych przez klientów. Pojawienie się nietrafionych kredytów może podważyć dobre imię banku, jako instytucji zaufania publicznego. Ponadto, z finansowego punktu widzenia, każdy niespłacony kredyt oznacza wzrost kosztów, a przecież podstawowym celem działalności banku, tak jak i wszystkich przedsiębiorstw, jest osiąganie zysku. Z drugiej strony działalność, kredytowa jest jednym z głównych źródeł generowania dochodu dla banku t trudno, aby banki z niej zrezygnowały. Wiadomo, że praktycznie nie jest możliwe, aby nie ponosić przy tym ryzyka. Trudno bowiem przewidzieć, zwłaszcza przy kredytach długoterminowych, czy nie pojawią się okoliczności uniemożliwiające ich spłatę zgodnie z ustalonym harmonogramem. Kredyty całkowicie „bezpieczne”, czyli zabezpieczone na przykład w 100% gwarancjami Skarbu Państwa czy kaucją, zdarzają się sporadycznie. Przyjęta przez bank polityka stanowi więc zazwyczaj kompromis pomiędzy dążeniem do ograniczania ryzyka a „sprzedażą” jak największej ilości kredytów.

Pracownicy kredytowi postępują zgodnie z wewnętrznymi procedurami, które szczegółowo określają komu i na jakich zasadach bank jest gotów udzielić kredytu. Procedury definiują i standaryzują proces kredytowy od momentu przyjęcia od klienta wniosku po ostateczną spłatę kredytu. Regulacje kredytowe podlegają stałej weryfikacji wraz ze zmianą przepisów zewnętrznych czy strategii banku, a także na podstawie doświadczenia zdobywanego w codziennej praktyce. Gdy udzielony kredyt nie jest spłacany i następuje jego windykacja, taki przypadek jest zawsze przedmiotem analizy.